Rönesans Şan & Gitar

Günümüzden yüzlerce yıl önce; Rönesans Dönemi’nde, gitarın atalarından biri diyebileceğimiz ve dönemin İspanya’sında oldukça popüler bir enstrüman olarak bilinen “vihuela de mono” kısaca “vihuela” çalınmaktaydı… Vihuelistler tarafından pek çok eser yazıldığı gibi, aynı zamanda dönemin pek çok “çok sesli” eseri de enstrümanın uygun yapısı sayesinde transkripsiyonlarla aktarılmış ve çalınmışlardır. Barok gitarın yaygınlaşması ile birlikte; Rönesans Dönemi sonlarına doğru popülerliğini tamamen kaybeden vihuela, repertuvarı ile beraber unutulmaya yüz tutmuştur. Vihuela ile icra edilen eserlerin bir kısmı, klasik gitarda çalınmak üzere tablatürlerden günümüz notasyonuna aktarılıp düzenlenmiştir. Buna karşın, tablatür kitaplarının içerisinde yer alan pek çok eser; uyandırılmayı ve güncel çalgılara uyarlanarak seslendirilmeyi beklemektedir. Vihuela edebiyatının bu eserleri, adeta gitara kalmış bir miras gibidir. Biz gitaristler için, yüzyıllar öncesinden kalma bu mirasa dokunmak büyülü bir serüven olacaktır. Bu mirası bırakan bestecileri tanımak; eserlerini araştırmak, dönemin sanat anlayışını kavramak konusunda yolumuzu aydınlatacaktır. İnsanlık tarihindeki önemli bir döneme ait müzik edebiyatının ilgilisine ve gelecek kuşaklara aktarılması, eserlerin yaratımındaki emek için bir nevi teşekkür niteliğinde olacaktır.

Bu kitabın amacı; şan-vihuela eserlerinden, şan-gitar gruplarınca icra edilebilir düzenlemeler sunmaktır. Kitapta, Diego Pisador’un 1552 yılında basılmış olan “Libro de Música de Vihuela” isimli kaynağından yapmış olduğum düzenlemeleri göreceksiniz. Burada yer alan on dört şarkı; birbirini paralel olarak takip eden vihuela ve bir çeşit şan notasyonundan, günümüz notasyonuna tarafımca aktarılmıştır.

Kitaptaki eserlerin içerisinde romance, endecha, villancico, motet, soneto gibi müzik türler mevcuttur. Bunlar, Diego Pisador’un; Nicolas Gombert, Adrian Willaert, Pedro Guerrero gibi bestecilerin eserleri ve anonim halk müziklerinin düzenlemelerini içeren vihuela ve şan parçalarından oluşmaktadır. Notaların başlarındaki tablatür kesitleri Diego Pisador’un yazmış olduğu “Libro de Música de Vihuela” kitabından alınmıştır.

“Libro de Música de Vihuela” kitabındaki tüm “vihuela eşlikli, şan notasyonu” içeren eserleri aktardığım bu kitap, edisyon serimin ilk kitabıdır. Bu zengin repertuvardaki diğer eserler de, özelliklerine göre gruplandırılarak; siz değerli okurlara, müzisyenlere ve müzikseverlere devam kitaplarıyla sunulacaktır. Umarım sizler de vihuela repertuvarına yaptığımız bu yolculuktan en az benim kadar zevk alırsınız…

İyi okumalar, keyifli icralar dilerim.

Ata Sıvacı